همانطور که می دانید ایران و مخصوصا شهر کاشان مهد فرش جهان است، و تولید کنندگان زیادی در ایران مشغول تولید این کالای لوکس و زیبا هستند. اما دغدغه مهمی که ذهن بیشتر خریداران فرش کاشان را در زمان خرید فرش ماشینی به خود مشغول می کند، انتخاب و خرید فرش عاری از هر گونه عیب و نقص می باشد. فرش های مقاوم چه نشانه ها و علائمی دارند؟ چگونه یک فرش بدون عیب را خریداری کنیم؟ در این مقاله 19 عیب فرش ماشینی و روش های رفع آن بیان می شود.
تکرار سیلندر(جفتی)
تکرار سیلندر یا جفتی در فرش ماشیین به دو دلیل یعنی مکانیکی و دوخت اشتباهی رخ می دهد. در مشکل فنی سیلندر تعویض کارت از حرکت می ایستد و نقشه تکرا می شود و در مشکل دوم به علت دوخت اشتباهی چند کارت یکسان پشت سرهم قرار گرفته و طرح ها تکرار می شود. اما امروزه به علت وجود ژاکاردهای الکترونیکی این مشکل حل شده و طرح ها چون روی پانچ قرار ندارند، تکرار نمی شوند.
دو رنگی و سایه روشن در سطح فرش
معمولا این عیب در زمان تعویض بوبین رخ می دهد، زمانی که بوبین های یک طیف رنگی تعویض می شود اختلاف رنگ بسیار کم و دو رنگی در سطح فرش به وجود می آید.
جای خالی
گاهی اوقات در زمان بافت فرش ماشینی ممکن است نخ خاب پاره شود و اگر بافنده متوجه نشود، بافت بدون نخ ادامه پیدا می کند و روی سطح فرش جای نخ پاره شده خالی باقی می ماند. بافت فرش تا زمانی که بافنده دستگاه متوجه نشود ادامه پیدا می کند، ولی امروزه بیشتر دستگاه های بافت فرش ماشینی مجهز به سنسورهای تشخیص پارگی نخ هستند و به سرعت پاره شدن نخ را اطلاع می دهند، این عیب در فرش های امروزی بسیار کم و نادر مشاهده می شود و علت آن غیر فعال و خراب بودن سنسور و یا عدم عملکرد صحیحی میل میلک دستگاه بافندگی می باشد.
تیغ خوردگی
همانطور که می دانید فرش ماشینی به صورت جفت بافته می شود و در قسمت آهار، فاصله فرش ها به وسیله تیغ انجام می شود. در صورتی که تیغ به خوبی روی فرش قرار نگیرد یکی از فرش ها از دیگری کوتاهتر شده و موجب عیب فرش می شود. اگر فاصله دو فرش روی دستگاه تیغ تغییر کند باز هم فرش دچار تیغ خوردگی می شود.
در صورتی که سنگ تیغ تیز کن کند شود و یا درست عمل نکند، برش به صورت صحیح روی فرش انجام نمی شود و فرش دچار عیب تیغ خوردگی می شود.
خاب کندگی
سفت شدن نخ خاب موجب بروز عیب خاب کندگی در فرش های ماشینی می شود.
پشم گربه ای
عیب پشم گربه ای زمانی در بافت فرش رخ می دهد که تیغ دستگاه بافندگی کند شده باشد و در ابتدای فرش توسط بافنده کنترل نشده باشد. این عیب موجب پرز شدن سطح فرش شده و در صورت عدم رفع عیب مشکل تیغ سوختگی نیز رد سطح فرش به وجود می آید.
پارگی نخ پود و باقی ماندن نخ پود اضافه
در زمان بافت فرش ماشینی در صورت عدم توجه بافنده به پاره شدن نخ پود و باقی ماندن نخ پود در فرش و گذاشتن ماکو در همان سمتی که نخ پود پاره شده موجب می شود دو نخ پود در کنار هم قرار بگیرد. معمولا این عیب در پشت فرش قابل مشاهده است.
ژاکاردی و اشتباه نقشه
این عیب معمولا در دستگاه های بافت قدیمی و به علت پانچ اشتباه در نقشه رخ می دهد. در زمان نوسانات برق، سوختن برد ژاکارد و سوختن بعضی از قسمت های ژاکارد این مشکل روی فرش ایجاد می شود. البته امروزه بیشتر دستگاه های بافت فرش ماشینی ژاکارد الکترونیکی دارند و این مشکل رفع شده است.
چله پارگی
در صورتی که نخ چله از کیفت و تاب مناسبی برخوردار نباشد، امکان دارد در زمان بافت فرش ماشینی نخ پاره شود. از مهمترین دلایل پارگی چله در زمان بافت اشباع نبودن چله به پارافین مایع می باشد. یکی دیگر از علت های پاره شدن نخ چله عدم دقت بافنده در زمان پاره شدن نخ تار و نخ کشی اشتباه چله از میل میلک وردها به دستگاه بافت می باشد. با این عدم توجه بافنده چله در جای خود قرار نگرفته و نخ چله پاره می شود. این عیب در پشت فرش قابل مشاهده است.
خاب سوختگی روی فرش
عدم تنظیم تیغ و فشار تیغ دستگاه موجب اصطکاک بیش از حد تیغ روی نخ خاب شده و سطح فرش به صورت موضعی سوخته و براق تر از دیگر قسمت ها به نظر می رسد. البته عیب خاب سوختگی فرش ماشینی در مراحل تکمیل نیز به علت فشار تیغ شیرینگ روی سطح فرش به وجود می آید.
نخ اضافی
عیب نخ اضافی یا کرمویی در فرش زمانی رخ می دهد که عمل بالا و پایین رفتن هارنیش به صورت صحیح انجام نشود، به زبان ساده تر تیغه ای که قرار است تعدادی از هارنیش ها را بالا ببرد به دیگر میله ها گیر کرده و درگیر می شود. با بروز این مشکل روی فرش نخی با رنگ متفاوت روی فرش قابل مشاهده است.
پارگی
پارگی در صورتی به وجود می آید که تیغ دستگاه برش نخ خاب در بین دو فرش به قالی برخورد کرده و آن را پاره کند، البته پارگی در زمان حمل و نقل از قسمت بافندگی به قسمت تکمیل فرش نیز رخ می دهد.
سوزنی
رقیق بودن چسب آهار موجب مشکل رو زدگی و یا سوزنی شدن نخ خاب می شود. این موضوع در بخش آهار و با یکدست شدن آهار تکمیل می شود.
راه راه شدن عرض فرش در مرحله تراش
شرینگ یا راه راه شدن عرض فرش معمولا در زمان تنظیم نبودن تیغه تراش به وجود می آید. معمولا وقتی تیغ تراش تنظیم نباشد، روی فرش راه راه های عرضی مشاهده می شود.
قفسه
نبافت با قفسه وقتی در فرش ماشینی رخ می دهد که هارنیش ها با هم درگیر شده و حرکت نکنند، قسمتی از فرش بدون خاب بافته می شود. این مشکل در اصطلاح قفسه گفته می شود.
قلاب خوردگی
معمولا این عیب در دستگاه های قدیمی و در موقع پشت پاک کنی فرش های خاب زیر به وجود می آید. علت این مشکل تنظیم نبودن دستگاه بافندگی بوده که موجب بد تراش خوردن پشت قالی می شود که در بعضی از قسمت های فرش سر نخ ها قابل مشاهده است. البته این مشکل با وجود دستگاه های مدرن تمام نخ های ضایعات در تار و پود فرش درگیر و بافته می شود.
خرابی ریشه و زیگزاگ
خرابی ریشه و زیگزاگ معمولا در زمان دور دوزی و ریشه دوزی فرش ماشینی رخ می دهد. این مشکل به علت تنظیم نبودن چرخ ریشه دوز یا زیگزاگ ریشه ها در ردیف طولی قرار نگرفته و موجب درجه خوردن فرش ماشینی می شود.
کجی سر طاقه
کجی سر طاقه در دو زمان تولید و تکمیل فرش رخ می دهد. در زمان تولید فرش به علت ناهماهنگی غلطک های چله و عدم هماهنگی غلطک های سوزنی و رل پیچ کجی سرطاقه به وجود می آید. در قسمت آهار به علت عدم دقت نیروی سردوز یا غلطک های دستگاه تکمیل کجی سرطاقه به وجود می آید.
کپک زدگی فرش
کپک زدگی فرش در اثر استفاده از چسب نامرغوب و یا کمبود مواد ضد کپک به وجود می آید.
بعضی از عیب های فرش ماشینی با رفو برطرف می شود، این عیب ها عبارتند از؛
جای خالی را با سوزن و نخ همرنگ فرش پر می کنند.
نخ اضافی را در قسمت رفو بیرون می کشند.
پارگی فرش را با وصله کردن برطرف می کنند.
رو زدگی آها را با برس زدن فرش برطرف می کنند.
راه راه شدن فرش را با تراش مجدد با دستگاه شرینگ دستی
پارگی نخ را به وارد کردن نخ در قسمتی که نخ تار پاره شده برطرف می کنند.
و عیب قفسه را با وارد کردن نخ خاب و سوزن برطرف می شود.
اما بعضی از عیب های فرش قابل ترمیم و برطرف شدن نیست، عیب هایی مانند اشتباه نقشه، تکرار سیلندر، دو پودی، تفاوت پارتی و سایه رنگ، تیغ خوردگی و قلاب خوردگی