فرش خشتی - فرش خشتی کاشان
ویژگی های فرش طرح خشتی:
یکی از اصیل ترین و سنتی ترین محصولات در بین صنایع دست در ایران قالی دستباف است.در گلیم و فرش های دستباف می توانید انواع طرح ها را از جمله طرح های قابی و خشتی را مشاهده کنید.این موضوع نشان دهنده این است که از قدیم الایام طرح های خشتی در فرش های ایرانیان جایگاه ویژه ای داشته اند.علاقه به طرح های خشتی موجب شده تا طرح های زیادی از این نقش در انواع فرش های ماشینی و دستبافت مشاهده شود. در این مقاله قصد داریم در مورد ویژگیهای فرش طرح خشتی نکات جالبی را بیان کنیم، خالی از لطف نیست تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فرش طرح خشتی چیست ؟
اولین نکته ای که بعد از شنیدن خشت به ذهن ها خطور می کند، خشت های گلی در خانه های قدیمی است، در گذشته از گل رس و خاک برای ساخت خانه های قدیمی استفاده می شد،خشت ها را روی هم گذاشته و یک بنای زیبا را خلق می کردند، هنوز هم خانه های خشت و گلی زیبا در برخی از نقاط ایران مانند کاشان و یزد مشاهده می شود.در فرش های خشتی دقیقا مانند ساختمان ها از انواع خشت ها استفاده شده است.در فرش ها از انواع طرح های خشتی هندسی که شبیه به خشت است بافته شده است و به صورت های مختلف هندسی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند،طرح هایی که با استفاده از این سبک و نقش های خشتی و قابی طراحی شده اند، به طرح خشتی معروف است.
طرح های خشتی دارای انواع مختلفی است و در هر یک از قاب ها نقشه های متنوعی قرار گرفته است.این تنوع موجب شده تا طرح های خشتی دارای تمایز بالایی نسبت به یکدیگر باشند،البته قاب ها نیز از نظر شکل و نقش و نگار با هم متفاوت هستند، گاهی اوقات قاب ها به صورت منظم و غیر منظم در فرش تکرار می شود.قاب های خشتی انواع مختلفی دارد، اما معروف ترین قاب ها عبارتند از ؛
قاب اسلیمی، قاب قرآنی،قاب بختیاری
نقش و نگارهای طرح خشتی :
همانطور که گفته شد در طرح خشتی درون هر قاب نقش و نگاره های خاصی وجود دارد،خاص و متمایز بودن این طرح ها موجب تمایز و تنوع بالایی در طرح فرش می شود، در هر قاب مب توان نقش و نگارهایی مانند؛ نقش های افشان،گلدانی، بته جقه، درختی، ختایی،گل و شاخه ها ، افشان و حیوانات و پرنده ها را مشاهده کرد. معمولا در طرح های خشتی از نقش های سنتی زیاد استفاده می شود.و البته در بعضی از فرش های جدید از نقشه های مدرن استفاده می شود.این طرح ها مخصوصا در فرش ماشینی کاشان ظاهری مدرن و به روز دارد.در این فرش ها از نقشه های جدید مانند لچک و ترنج و یا گل های مدرن تر زیاد استفاده شده است.از این رو سبک های قابی دارای تنوع بالایی است. مخصوصا در فرش های ماشینی کاشان که ظاهری کاملا متفاوت با طرح های سنتی خشتی دارد.
انواع فرش طرح خشتی :
همانطور که گفته شد فرش طرح خشتی به دو دسته دستبافت و ماشینی تقسیم می شود، و البته طرح های خشتی در فرش های دستبافت بیشتر شماهده می شود ولی تنوع طرح های قابی در فرش های دستبافت بسیار کم است.البته تنوع قاب در گلیم و گبه بسیار زیاد است.ولی در قالی دستباف بیشتر از طرح های ترنج و افشان استفاده شده است.قالی دستباف ایران هر چند از نظر قاب نسبت به فرش های ماشینی دارای تنوع کمی است، ولی از نظر اصالت و هنرمندی بی نظیر است. از سوی دیگر در فرش های ماشینی از طرح های خشتی به وفور استفاده می شود، مخصوصا در سال های گذشته که از طرح های خشتی استقبال زیادی شده است.و موجب شده تا طراحان عرصه فرش ماشینی نقشه های زیادی را به سبک خشتی و قابی طراحی کنند.در فرش ماشینی کاشان در سبک قابی تنوع فوق العاده ای وجود دارد.در این قاب ها تلفیقی از نقوش خشتی اصیل و نقش های مدرن وجود دارد و موجب شده تا جلوه بی نظیری در فرش های ماشینی به چشم بخورد.طرح های قابی در انواع فرش ماشینی مخصوصا در فرش های 500 شانه ، 700 شانه،1000 شانه ، 1200 شانه و 1500 شانه به وفور مشاهده می شود.
تفاوت فرش طرح خشتی دستبافت و ماشینی در چیست؟
در ادامه می خواهیم تفاوت فرش خشتی ماشینی و دستبافت را برایتان بگوییم و برایتان از ویژگی های خاص و منحصر به فرد هر کدام نکات جالبی را بیان کنیم، همانطور که در بالا گفته شد در فرش های دستبافت تنوع در طرح های قابی کم و نقش و نگارهای فرش با تراکم کمتری نسبت به فرش ماشینی بافته می شود.و زیبایی نقش های فرش ماشینی نسبت به فرش دستبافت بیشتر است.اما فرش های دستبافتی که با تراکم بالا بافته می شوند در نظر زیبایی و جلوه قابل مقایسه با فرش های ماشینی نیستند، مانند فرش های ابریشم دستبافت تبریز که از نظر زیبایی و ظاهر بی نظیر هستند.و قطعا از لحاظ قیمت و ظرافت فوق العاده گران تر از فرش های ماشینی هستند.البته قیمت ارزان در فرش ماشینی و زیبایی چشم نواز آن موجب شده تا مشتریان زیادی به طرف فرش ماشینی کشیده شوند، مخصوصا فرش 1200 شانه تراکم 3600 و فرش 1500 شانه تراکم 4500 ماشینی کاشان.
نکته مهم دیگری که نباید از آن غافل شویم دوام و طول عمر فرش است.فرش ماشینی کاشان به علت کیفیت بالا دارای شهرت جهانی است.به گونه ای که طول عمر فرش ماشینی کاشان تضمینن شده است، ولی در فرش دستبافت گره ها به دور تار گره زده می شوند و در فرش های ماشینی نخ فقط به دو تار پیچ خورده می شود و با چسب مخصوص در زمان تکمیل محکم می شود.از این جهت طول عمر فرش های دستبافت و دوام آن بیشتر از فرش های دیگر است.
نقش فرش خشتی در دکوراسیون داخلی :
در بین طرح های فرش دستبافت طرح خشتی یکی از اصیل ترین و سنتی ترین طرح ها می باشد.و از این نظر طرح های خشتی در دسته طرح های کلاسیک قرار دارد.البته گاهی اوقات بعضی از طرح های خشتی در دسته سبک های مدرن و فانتزی قرار می گیرد.اما غالبا طرح های خشتی سنتی و در دسته کلاسیک هستند.و این موضوع موجب شده تا استفاده از طرح های خشتی بیشتر در دکوراسیون کلاسیک و سنتی ایرانی با مبلمان سلطنتی بیشتر به چشم بخورد.ولی در دکوراسیون های مدرن نیز برای تزئین از طرح های خشتی استفاده می شود.در دکوراسیون مدرن استفاده از فرش با طرح قابی اصالت و زیبایی هنر ایرانی را به فضا هدیه می دهد.و این موضوع موجب شده تا از فرش های کوچک مانند گلیم فرش و قالیچه با نقش های خشتی در دکوراسیون مدرن استفاده شود در آشپزخانه نیز بعضی از خریداران از فرش های قابی یا گلیم فرش هایی با نقش قابی استفاده میی کنند.و می توان به جرات ادعا کرد که فرش های خشتی در بین مشتریان و خانواده های ایرانی دارای جایگاه ویژه ای است.در سال های اخیر کارخانه های فرش ماشینی کاشان سعی کرده اند در طرح های مدرن و فانتزی نقش های خشتی را در سبک های جدید تولید کنند. خالی از لطف نیست که بدانید معمولا طرح های خشتی بسیار شلوغ و پر نقش و نگار هستند.در صورتی که دکوراسیون شلوغ و مبلمانی با طرح های شلوغ دارید، استفاده از طرح های شلوغ خشتی گزینه مناسبی نیست.
جدیدترین و پرفروش ترین فرش طرح خشتی :
در ادامه قصد داریم شما را با انواع طرح های جدید خشتی از کارخانه های فرش ماشینی کاشان آشنا کنیم، همانطور که می دانید فرش های ماشینی دارای تنوع بالایی در طرح ، نقشه، تراکم و شانه و ابعاد می باشند،و این موضوع برای همگان روشن است که هر چه تراکم فرش بالاتر باشد، به علت وجود گره های بیشتر ظاهر فرش زیباتر و جذاب تر می شود.ولی فرش های 500 شانه به علت ضخامت و خاب بیشتر بازهم مورد توجه همیشگی هستند.طرح های خشتی در فرش های 500 شانه تا فرش های 1500 شانه بافته می شود.البته در گلیم فرش نیز می توان نمونه هایی از طرح های قابی مشاهده کرد. در ادامه به معرفی پرفروش ترین و پرطرفدارترین طرح های خشتی فرش های کاشان می پردازیم با ما همراه باشید.
فرش طرح با غ ارم :
یکی از پرفروش ترین طرح ها طرح خشتی باغ ارم است و در بین فرش های ماشینی کاشان جزء محبوب ترین طرح ها می باشد،
طرح باغ ارم مخصوصا با زمینه های فیروزه ای. طرح باغ ارم بیشتر در فرش های 700 شانه یا 1000 شانه طرح باغ ارم یک طرح فرش بدون حاشیه است و در این فرش گلدان های پر از گل های زیبا و خوش رنگ استفاده شده است.
طرح کژال :
طرح کژال یکی از طرح های شلوغ است، در این فرش تمام بخش ها با نقش های قابی محصور شده است. در مرکز این طرح از ترنج استفاده شده و درون قاب های خشتی نیز انواع گل های کوچک و ظریف استفاده شده و این طرح را به یک طرح شلوغ و پر نقش تبدیل کرده است. و مناسب ترین گزینه برای دکوراسیون های خلوت می باشد.
طرح خانه رویایی :
در فرش های 700 و 1200 شانه از طرح خانه رویایی استفاده می شود. در این طرح نقش ترنج و همچنین در حاشیه از قاب های خشتی دیده می شود.و درون قاب ها از نقش های بته جقه استفاده می شود.
فرش طرح پیچک :
یکی از پرفروش ترین طرح ها در طرح های خشتی طرح پیچک است، این طرح برای اولین بار در فرش 1200 شانه کاشان بافته شد.و مدتی است که در فرش 700 شانه از طرح پیچک استفاده می شود.در طرح پیچک در زمینه از قاب های خشتی و نقش افشان با رنگ های مدرن استفاده می شود که تلفیق این دو باهم زیبایی خیره کننده ای را به وجود آورده است.
طرح خشتی شکارگاه و باغ فین :
یکی از طرح های شلوغ که بسیار شبیه به طرح کژال است طرح شکارگاه است. ولی یک تفاوت عمده با طرح کژال دارد و عدم وجود نقش ترنج در طرح شکارگاه است.از ویژگی های خاص و منحصر به فرد طرح خشتی شکارگاه می توان به رنگ بندی کلاسیک و نقش های سنتی در آن اشاره کرد .در فرش های 500 و 700 شانه بیشتر از این طرح استفاده می شود. در طرح باغ فین زمینه یکدست و منسجم است، این طرح بیشتر در فرش های 1200 شانه بافته می شود که دارای زیبایی فوق العاده ای است،در زمینه طرح باغ فین قاب ها در میانه فرش به صورت یک شکل دسته بندی شده.و درون هر قاب محراب های اصیل و گلدان های پر از گل مشاهده می شود.از خصوصیات طرح باغ فین می توان به رنگ بندی کلاسیک آن اشاره کرد.
طرح آذین و باغ همایون :
یکی از طرح های جذاب خشتی که بیشتر در فرش های 1200 شانه استفاده می شود، طرح آذین است.این طرح سبکی مدرن است و ظاهری متفاوت تر از دیگر طرح ها دارد.در طرح آذین از نقش های مدرن و سبک جدید استفاده شده است. و زمینه فرش ساده و خلوت است.فرش های آذین 1200 شانه و گل برجسته و بسیار شبیه به فرش ترک هستند. بعد از طرح آذین که در فرش های1200 شانه استفاده می شود می توان به طرح باغ همایون اشاره کرد، که بیشتر در فرش های 1500 شانه استفاده می شود، این فرش به علت تراکم بسیار بالایی که دارد نقش ها در آن به خوبی جلوه نمایی می کنند. در طرح باغ همایون ترنج دیده می شود و همچنین قاب های خشتی در این طرح در زمینه و میانه فرش دیده می شود. درون قاب های خشتی باغ همایون گلدان های گل یک شکل و شبیه به هم مشاهده می شود.
گفتار پایانی :
دوستان و همراهان عزیز در این مقاله در مورد ویژگی های فرش طرح خشتی نکات جالبی بیان شد و در مورد انواع نقش های پرفروش این طرح توضیحات کاملی داده شد،جالب است بدانید در بین فرش های 500 شانه تا 1500 شانه طرح خشتی از پرفروش ترین طرح ها بوده و در تمام شانه های فرش و در ابعاد استاندارد و غیر استاندارد قابل تولید است و شما می توانید در صورت دلخواه فرش های طرح خشتی را در ابعاد مورد نظر خود به صورت جفت سفارش و تحویل بگیرید.