یکی از زیباترین و پر قدمت ترین کف پوش های جهان فرش چرم است. این محصول همان پوست حیواناتی است که انسان ها از شکار به دست آورده و گاها از آن به عنوان لباس و کف پوش استفاده می کردند. به مرور زمان و استفاده بشر از الیاف گیاهی و صنعتی این فرش ها به وادی فراموش شدگان سپرده شدند. تا اینکه در سال های گذشته تولید کنندگان فرش ماشینی ترکیبی از فرش و چرم را به بازار عرضه کردند که به فرش چرم معروف شد. در این مقاله روش های تشخیص فرش چرم تقلبی را معرفی می کنیم، همچنین به معرفی فاکتورهای لازم در زمان خرید فرش چرمی و عوامل تاثیر گذار بر قیمت فرش چرمی می پردازیم.
فرش چرم چیست؟
از چرم طبیعی و مصنوعی محصولی تولید می شود به نام فرش چرم، در این فرش متریال اصلی چرم است تا این محصول نام فرش چرم را به خود بگیرد. در بازار انواع فرش چرم وجود دارد که عبارتند از؛
فرش چرم مصنوعی
در تولید این فرش از چرم مواد مصنوعی یا همان چرم مصنوعی استفاده می شود.
فرش چرم طبیعی
همانطور که از نام این فرش روشن است از چرم طبیعی یعنی پوست حیواناتی مانند آهو، گوسفند، بز و گاو استفاده می شود.
فرش پوست
در تولید این فرش از روش دباغی پوست حیوانات استفاده می شود و پوست حیوانات با همان طرح خاص و زیبایش در وسط پذیرایی و بین مبلمان پهن می شود. تفاوت عمده فرش پوست با فرش چرم در این است که در فرش چرم موی حیوانات از روی پوست محو می شود اما در فرش پوست موی حیوانات حفظ می شود.
فرش چهل تکه چرم
در فرش چهل تکه چرم تعداد معین و مشخصی از تکه های چرم در کنار یکدیگر قرار گرفته و دوخته می شود، در این روش می توان از چرم طبیعی و مصنوعی در کنار یکدیگر استفاده کرد. دوخت فرش چهل تکه یکی از هنرهای سنتی و قدیمی ایران بوده، این فرش به فرش کلاژ چرم معروف است.
ترکیب فرش چرم و فرش دستبافت
از زیباترین و جذاب ترین فرش های چرم، ترکیب فرش دستبافت و چرم است. برای تولید این محصول زیبا و منحصر به فرد چرم مصنوعی یا طبیعی را روی لایه های برش زده فرش دستبافت گذاشته و به یکدیگر دوخته می شود، البته این روش بیشتر برای تکه هایی از فرش های قدیمی و فرش وینتیج کاربرد دارد. البته هستند کشورهای که فرش های دستبافت سالم را همراه با دوخت چرم می پسندند. امروزه به علت افزایش قیمت چرم طبیعی عده ای افراد سودجو اقدام به فروش چرم مصنوعی به جای چرم طبیعی نموده اند، در ادامه روش های تشخیص فرش چرم اصلی از تقلبی ذکر می شود.
راه‌های تشخیص فرش چرم اصل از تقلبی
ضخامت فرش
استفاده از حواس انسانی در تمام روش ها اولین و بارزترین روش است. به عنوان مثال برای تشخیص شیر سالم از حس چشایی استفاده می کنید، برای تشخیص فرش چرم از اولین حس خود یعنی لامسه استفاده کنید، کافیست دست خود را روی فرش بکشید، سطح چرم طبیعی همراه با برآمدگی های ظریفی می باشد ولی چرم مصنوعی شما یک سطح صاف و یکنواخت را لمس می کنید. نکته مهمی که باید در زمان لمس چرم دقت داشته باشید هرگز در زمان لمس فرش در دستتان انگشتر نباشد چون چرم با کوچکترین برخورد با اشیاء نوک تیز خراشیده شده و امکان پارگی و سوراخ شدن وجود دارد.
آزمایش آب
در روزهای بارانی اگر روی بدن گوساله و گاو و یا آهو نگاه کنید اثری از قطرات باران روی بدن این حیوانات مشاهده نمی کنید. زیرا پوست حیوانات رطوبت را جذب می کند. کافیست مقداری چرم روی آب بریزید، در همان لحظه آب به چرم جذب می شود اما در روی چرم های مصنوعی آب به شکل قطره باقی می ماند.
نکته مهم: در مورد رطوبت و چرم طبیعی، هرگز چرم را در محیط های مرطوب قرار ندهید و اگر چرم خیس شد به سرعت با پارچه نخی خشک کنید.
تست مقاومت حرارتی
یکی از مزیت های اصلی چرم طبیعی نسبت به چرم های مصنوعی نسوز بودن این محصول است، اگر شما شعله آتش را در نزدیکی فرش چرم بگیرید، قالی نمی سوزد و فقط شما بویی شبیه به پشم سوخته استشمام می کنید. اما چرم مصنوعی به سرعت شعله ور شده و شما بوی پلاستیک سوخته را حس می کنید.
تست مقاومت جانبی
همانطور که گفته شد چرم های طبیعی از پوست حیوانات به دست می آید و با فشرده شدن جمع می شود و به سرعت به حالت اولیه باز می گردد. در فرش های چرم طبیعی نیز این خصوصیت وجود دارد، اما در فرش های که با چرم مصنوعی تولیده شده، اگر چرم تحت نیرویی قرار بگیرد به حالت اولیه باز نمی گردد. اصولا چرم های طبیعی حالت ارتجاعی و برگشت پذیری دارند.
شکل دوخت
فرش هایی که با چرم طبیعی تولید می شوند معمولا با دست دوخته می شود، زیرا پوست مقاومتی در برابر چرخ های صنعتی ندارد، ولی چرم های مصنوعی با چرخ خیاطی دوخته می شود و محصول نهایی دارای بافت تمیز و یکنواختی است. در فرش های چرم طبیعی از نخ موم دار استفاده می شود که برای چرم های مصنوعی مناسب نیست و معمولا برای دوخت چرم مصنوعی از نخ های مصنوعی یا نخ نایلون استفاده می شود.
پرزدار بودن فرش چرمی
در فرش هایی که از چرم طبیعی تولید شده اند، سطح پشت فرش دارای پرزهایی می باشد که با لمس دست می توان به راحتی آن را حس کرد، اما در فرش های چرم مصنوعی پشت فرش حاوی نخ است. در چرم های طبیعی پرزهای پشت فرش به راحتی کنده می شود ولی در چرم های مصنوعی اصلا کنده نمی شود.
تست بویایی
همانطور که در اولین روش گفته شد اولین و منحصر به فرد ترین روش برای تشخیص چرم اصل از تقلبی، استفاده از حواس پنجگانه است. معمولا برای یکبار هم که شده از کنار حیواناتی مانند گوسفند و گاو رد شده اید و قطعا بوی آنها به مشامتان آشنا است. چرم های طبیعی دقیقا بویی شبیه به این حیوانات دارد. اما در چرم مصنوعی شما بویی به جز بوی پلاستیک حس نمی کنید. امکان دارد افراد سودجو از اسپری بوی حیوانات استفاده کنند و توصیه ما خرید از فروشگاه های معتبر و آشناست.
تست انعکاس نور
استفاده از انعکاس نور یکی از روشهای تشخیص چرم طبیعی از مصنوعی است. در صورتی که نور روی چرم طبیعی بتابد انعکاس یکدست نیست و سطح تابش نور بالا و پایین و تاریک و روشن است، علت آن هم مسطح نبودن سطح چرم طبیعی است. دقت داشته باشید چرم طبیعی را هرگز در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید، چون نور خورشید موجب ترک خوردگی و پارگی فرش می شود.
ایستایی فرش چرم
در صورتی که چرم و پوست اصل حیوانات را روی سرامیک و سنگ پهن کنید، این فرش ها به هیچ عنوان سر نمی خورند، ولی فرش هایی که با چرم مصنوعی تولید شده اند به علت بدون پرز و صاف بودن روی سرامیک سرمی خورد.
تغییر رنگ فرش چرم طبیعی
بسیاری از پوست حیوانات و مخصوصا چرم خصوصیاتی شبیه به پوست انسان دارند، یکی از این شباهت ها تغییر رنگ پوست در زمان فشار است. اگر شما گوشه ای از چرم طبیعی را تحت فشار قرار دهید به سرعت تغییر رنگ داده و به رنگ تیره و یا قهوه ای تبدیل می شود و بعد از خارج شدن از حالت فشار مجددا به رنگ اصلی و طبیعی تغییر رنگ می دهد.