تفاوت فرش اکسمینستر با فرش ماشینی:
قدمت فرش ماشینی از ایران نیست و نخستین فرش در جنوب غرب انگلستان با نام اکسمینستر تولید شده و با نام کف پوش های یکپارچه مورد استفاده قرار می گرفته است. در این مقاله به معرفی فرش اکسمینستر و تفاوت آن با فرش ماشینی می پردازیم، در این گفتار به نکاتی خواهیم پرداخت که اطلاع از آن خالی از لطف نیست.
تاریخچه و چگونگی پیدایش فرش اکسمینستر :
قبل از پرداختن به معرفی و ویژگی های فرش اکسمینستر سری به قدمت و تاریخچه این فرش می زنیم با ما همراه باشید.در سال 1773 توماس ویتی در بازار بزرگ ترکیه چشمم به یک فرش خورد و مجذوب بافت و طرح این فرش شد و بعد از بازگشت از ترکیه به اکسمینستر تمام توان و تلاش خود را برای تولید فرش گذاشت و در سال 1775 موفق به تولید فرش شد، ویتی ساکن اکسمینستر در جنوب غربی انگلستان است و همین موضوع موجب شد تا تمام جهان این شهر را با نام این فرش بشناسند.و توماس ویتی موسس فرش اکسمینستر در انگلستان است.
خریداران فرش های اکسمینستر :
بعد از اتمام بافت فرش های دستبافت اکسمینستر تمام اشراف زادگان و ثروتمندان انگلستان برای خرید این فرش ها به شرکت اکسمینستر مراجعه می کردند.و طرح ها و رنگ های متنوع را برای کاخ های خود سفارش می دادند.از جمله خریداران این فرش در بین پادشاهان می توان به سلطان محمود دوم و امپراطوری عثمانی در سال 1800میلادی اشاره کرد.امپراطور عثمانی در سال 1800 فرشی با نقوش ماه و خورشید و تمام سور فلکی در ابعاد 16*23 به صورت اختصاصی سفارش داد. که جزء نادر ترین و معروف ترین فرش های شرکت اکسمینستر است.در سال 2010 ارزش این فرش معادل 1000 دلار قیمت گذاری شده است.
سرنوشت شرکت اکسمینستر :
در سال 1827 به علت صانحه حریقی که در شرکت اکسمینستر رخ داد،ساموئل رامپسون ویتی نوه توماس ویتی اعلام ورشکستگی کرد. و در همان سال از شهر ویلون بلک مورز سهام شرکت اکسمینستر را خریداری و به بافت فرش اکسمینستر ادامه داد و هنوز هم این فرش تولید می شود.ناگفته نماند علاوه بر فرش های دستبافت اکسمینستر فرش های ماشینی نیز از این نوع فرش تولید می شود و تنها تفاوتش با فرش های امروزی در این است که نخ های پرز روی نخ پود قرار دارد و در بین تارها قرار ندارد.
سیستم بافت فرش ماشینی اکسمینستر :
در بافت فرش های ماشینی اکسمینستر مکانیزم بافت از لوله های کوچکی استفاده می شود که نخ های پرز از درون آن عبور می کند. با استفاده از ماکو پودها را که نخ پرز را محکم می کنند.تا درون بافت قرار گیرد تا به وسیله سوزن دوخته شود. در ماشین های بافندگی که سیستم بافت آن با دیگر دستگاه ها متفاوت بود، به وسیله انگشت های مکانیکی سیستم ژاکارد طول مشخصی از نخ پرز را برداشته و در بین تارها قرار داده و تا زمان پودگذاری نگه داشته می شود.که به این دستگاه ها اکسمینستر بدون دوخت گفته می شود.و بافت فرش های ماشینی اکسمینستر با بافت فرش های ماشینی متفاوت است.
فرش های ارزشمند اکسمینستر:
در سال 1851 برای اتاق نشمین کاخ ویندسور فرش تاریخی اکسمینستر توسط ال گرونر طراحی و توسط برادران بلک مور، واتسون و بل بافته شد.و در اولین نمایشگاه جهانی لندن به نمایش گذاشته شد که در روزنامه مصور لندن ثبت شد.
محصولات تولیدی فرش اکسمینستر :
تولیدات اکسمینستر دارای طیف وسیعی از انواع رنگ هاست که دارای بافتی هنرمندانه و استادانه است.در فرش های اکسمینستر از چله پیچی خشک نیز استفاده می شود.و نخ ها بدون آهار خوردن پیچیده می شوند.در این فرش ها از نخ کنفی به عنوان پود استفاده می شود، چون دارای استحکام بالایی است.در شرکت اکسمینستر نخ های کنفی به صورت مخروطی تحویل کارخانه داده می شود و روی ماشین های ماسوره ای نیز نخ های پرز به صورت خاص و منحصر به فردی قفسه بندی می شود.
در پشت ماشین بافندگی اکسمینستر و ماشین ویلتون که شبیه به سیستم ژاکارد است بسته ها قفسه بندی می شود. در این قسمت از ماشین ماسوره ای اکسمینستر نمی توان دو نخ را روی ماشین آورد و سیستم ژاکارد این دستگاه ها متفاوت است و نخ ها به صورت تک تک از هم جدا می شود.همانطور که قبلا بیان شد کلاف های رنگ در سیستم ماشین ماسوره ای اکسمینستر رنگ ها داخل یک سیلندر یا همان استوانه چوبی و فلزی قرار گرفته و حول یک محور می چرخد و سر نخ ها از یک مسیر مشخص شده به بوبین وصل شده و بوبین به وسیله حرکت غلتک می چرخد.
اولین ماشین بافندگی بدون درز توسط الکساندر اسمیت در آمریکا به ثبت رسیده است. و سپس این ایده به بریتانیا منتقل شد و این ماشین ها برای بافتن فرش های چهار گوش بدون در استفاده می شود.
ابعاد تولیدی فرش های اکسمینستر :
در قدیم ماشین های بافت فرش دارای 4 ماسوره 27 اینچی بودند که با گیره به یکدیگر متصل هستند،و ابعاد تولیدی این ماشین فرش هایی چهار گوش 9 فوت یا 2.7 متری بود. و چون از ابتدا تولید بافت فرش های بدون درز مد نظر بود بعد از مدتی با استفاده از دستگاه ه جدید برینتونز فرش های بدون درز چهار گوش در عرض 4.5 متر تولید می کردند.و بافت این فرش ها تا سال 1905 ادامه داشت.
در اوایل قرن بیستم کارخانه داران به کمک مهندسین اقدام به تولید فرش های چهار گوش بروکسلی بدون در تا عرض 3.5 را به بازار عرضه کردند.و از ابتدای قرن بیستم ماشین های بافندگی و تولید فرش های ماشینی دچار تغییر و تحول چشمگیری شدند. و تولید کنندگان توانستند مطابق با نظر و سلیقه خریداران و مشتریان انواع فرش ها را در رنگ های متفاوت تولید کنند. و تا به امروز که بزرگترین و پرسرعت ترین دستگاه های بافت فرش ماشینی در جهان انواع فرش ها را در ابعاد متفاوت و رنگ های متنوع تولید و عرضه می کند.
گفتار پایانی :
دوستان و همراهان عزیز در این مقاله در مورد تفاوت فرش اکسمینستر با فرش ماشینی نکات جالبی بیان شد امیدوارم این مطالب برای شما مفید و سازنده باشد..